Câu hỏi: Lao động cưỡng bức là gì?
Trả lời: Công ước về Lao động Cưỡng bức, 1930 (Số 29): Lao động cưỡng bức hoặc lao động bắt buộc là mọi công việc hoặc dịch vụ mà một người bị ép buộc phải làm dưới sự đe doạ của một hình phạt nào đó và bản thân người đó không tự nguyện làm. Lao động cưỡng bức là sự vi phạm quyền cơ bản của con người được tự do làm việc và tự do lựa chọn công việc.
Có hai yếu tố tạo nên đặc điểm của lao động cưỡng bức hoặc lao động bắt buộc:
Dọa phạt. Hình phạt có thể bao gồm một biện pháp hình sự, như giam giữ hoặc bỏ tù, hoặc ngăn chặn các quyền hoặc đặc quyền, ví dụ như từ chối không trả lương, hoặc cấm người lao động di chuyển tự do. Đe dọa trả đũa có thể được thực hiện ở các dạng khác nhau, từ những hình thức rõ ràng như sử dụng vũ lực, xâm phạm thể chất hoặc thậm chí đe dọa tính mạng, tới những dạng khó thấy hơn, thường về mặt tâm lý, ví dụ như đe dọa tố cáo người lao động bất hợp pháp với chính quyền. Công việc hoặc dịch vụ được thực hiện trên tinh thần không tự nguyện. Việc xác định liệu công việc có được thực hiện một cách tự nguyện hay không thường bằng cách xem xét các áp lực bên ngoài và gián tiếp, ví dụ giữ lại một phần lương của người lao động coi như một phần trả của một khoản nợ nào đó, hoặc không có lương thưởng, hoặc giữ các giấy tờ tùy thân của người lao động. Nguyên tắc mọi quan hệ lao động cần được xây dựng trên cơ sở đồng thuận giữa hai bên hợp đồng
có ý nghĩa rằng cả hai bên đều có thể chấm dứt mối quan hệ này bất cứ lúc nào, sau khi đã thông báo trước một khoảng thời gian hợp lý theo luật quốc gia hoặc theo hợp đồng chung. Nếu người lao động không thể rút lại sự đồng ý của mình mà không sợ bị trừng phạt, thì công việc đó có thể coi là công việc cưỡng bức, kể từ thời điểm người đó bị từ chối quyền dừng làm việc.
Pháp luật Việt Nam quy định: Điều 297 Bộ luật Hình sự 2015 (Được sửa đổi Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017) quy định về tội cưỡng bức lao động, từ đó thấy được cưỡng bức lao động là người có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác ép buộc người khác phải lao động; Khoản 2 Điều 8 Bộ luật Lao động 2019 quy định về các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực lao động. Điều 165 Bộ luật Lao động 2019 cũng quy định các hành vi nghiêm cấm đối với người sử dụng lao động
